ازت یکی از عناصر پرمصرف بوده که نقش مهم و کلیدی در رشد و نمو درختان پسته و تولید محصول دارد . با توجه به اینکه قسمت عمده ی مغز پسته را پروتئین تشکیل می دهد در نتیجه کمبود این عنصر کمیت و کیفیت این محصول را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد و کمبود این عنصر یکی از عوامل محدود کننده ی مهم به شمار می آید.
علایم کمبود ازت در درختان پسته
- کاهش رشد رویشی درختان پسته
- کاهش تعداد دانه ها در خوشه
- ریزش جوانه های گل در فصل بهار
- زرد شدن برگ های شاخه های بارده و خزان قبل از فصل
- کوچک شدن اندازه میوه ها
علائم کمبود ازت در اوایل فصل رشد به این صورت است که برگ های پایینی درخت کم رنگ تر ، ریزتر و همراه با کاهش سطح برگ و کاهش رشد شاخه و تاج درخت می باشد و برگ های پیر زودتر از حد معمول قبل از پاییز می ریزند. کمبود ازت در اواخر فصل رشد سبب کم مغز شدن و سبکی دانه ها می شود.
به منظور رفع کمبود ازت در باغات پسته باید با توجه به تجزیه ی خاک و برگ پسته و تعیین حدود بحرانی این عنصر، میزان محصول و باردهی سال بعد، شوری و مواد آلی خاک از کودهای آلی و شیمیایی و یا هردو استفاده کرد. کودهای حیوانی و به خصوص کود مرغی حاوی مقدار زیادی ازت می باشند که استفاده از آن ها تا حد زیادی نیاز ازته درختان پسته را برآورده می کند و به دلیل اینکه درختان پسته بخصوص در سال های پربار به مقدار زیاد به ازت نیاز دارند استفاده از کودهای شیمیایی ازته لازم و ضروری می باشد.
زمان بهره گیری کامل از نیتروژن خاک در درختان پسته عملا از اردیبهشت ماه تا اواخر مردادماه می باشد که این موضوع هم در سال های کم بار و هم در سال های پربار صدق می کند.
رفع کمبود ازت
برای رفع کمبود ازت در باغات پسته باید به نتایج تجزیه خاک و برگ و حدود بحرانی این عناصر در خاک و برگ پسته، میزان محصول و باردهی سال بعد، بافت، شوری و مواد آلی خاک توجه داشت و از کودهای آلی و شیمیایی هر دو بهره برد. کود مرغی دارای مقدار زیادی ازت می باشد که می تواند مقداری از نیاز ازته درختان را برطرف نماید. به دلیل نیاز فراوان درختان پسته به ازت به خصوص در سال های پر محصول استفاده از کودهای شیمیایی ازته نیز لازم می باشد. کودهای ازته زمانی موثر واقع می شوند که به میزان کمتر ولی در دفعات بیش تر مورد استفاده قرار گیرند.
نحوه و زمان مصرف کودهای ازته در درختان پسته
کودهای ازته همراه با آبیاری در سه نوبت در اختیار گیاه قرار می گیرند:
- اسفندماه: 50% ازت مصرفی باید در آخرین آب قبل از سبز شدن درختان پسته باید به درخت داده شود. استفاده از کودهای ازته در این مرحله سبب رشد رویشی کافی و افزایش تعداد دانه در خوشه شود
- خرداد ماه: 25% درصد ازت مصرفی باید در این زمان به درختان پسته داده شود به دلیل اینکه قسمت عمده ی مغز پسته را پروتئین تشکیل می دهد و برای ساختن آن نیاز به مقدار زیادی ازت دارد و کمبود ازت در این زمان سبب ریزش جوانه های گل و سال آوری در درختان پسته می شود
- شهریورماه: 25% ازت مصرفی نیز باید در آخرین آب قبل از برداشت محصول به درختان پسته داده شود. کمبود ازت در این زمان سبب ریزش دانه ها، دهن بسته شدن پسته ها و تاخیر در رشد سال آینده می شود.
