بیماری های برگی به آن دسته از امراض گیاهی گفته می شود که عامل بیماری یعنی باکتری یا قارچ به برگ ها حمله می کند و موجب آسیب به برگ ها می شود. علاوه بر بیماری های برگی، آفات برگی هم در درختان پسته وجود دارند که موجب خسارت به برگ ها می شوند از جمله آفات برگ خوار در درختان پسته، پروانه برگخوار پسته می باشد. بیماری ها و آفات برگی نهایتا موجب ایجاد آسیب به برگ ها شده و گاها موجب برگریزی می شوند و درختی که برگ خود را در بهار و تابستان از دست بدهد طبعا بازدهی مناسبی نخواهد داشت. بیماری های برگی در بسیاری از نقاط پسته خیز ایران بیماری های مهمی نیستند چون اساسا بیماری های برگی در درختان پسته نیاز به رطوبت نسبتا بالا برای رشد و توسعه دارند که در شرایط خشک باغات پسته ایران در بسیاری از مناطق این امر اتفاق نادری است. این احتمال وجود دارد که در سال هایی که باران های بهاره متعدد و تراکم بالای درختان وجود داشته باشد و مشکل عدم تهویه مناسب ایجاد شود امراض برگی قارچی در پسته بروز نماید و با مهیا شدن شرایط رشد و گسترش بیماری، این امراض برگی به بیماری های مهمی در درختان پسته تبدیل شوند. نکته کلیدی در مورد توسعه بیماری های برگی از جمله بیماری spot leaf Septoria در درختان پسته، وجود رطوبت فوق العاده در شروع فصل رشد در بهار است.
عامل ایجاد بیماری لکه برگی سپتوریایی
قارچ عامل بیماری گیاهی لکه برگی سپتوریایی در ایران Septoria pistacina است. این قارچ در برگ های ریخته شده کف باغ زمستان گذرانی می کند. در اوایل فصل بهار و مهیا شدن شرایط از نظر رطوبت و دما، اسپورهای عامل بیماری (اندام های تولید مثل قارچ) از برگ های ریخته شده در کف باغ رها شده و موجب گسترش آلودگی در باغ می شوند. باد همراه با بارندگی نقش مهمی در توسعه عامل بیماری ایفا می کند.
علائم بیماری لکه برگی سپتوریایی
شروع علائم در ماه های اولیه فصل بهار در فروردین و اردیبهشت ماه بصورت ایجاد لکه های سیاه رنگ متعدد و ریز روی برگ هاست که به مرور این لکه ها بزرگتر شده و در مراحل پیشرفته آلودگی، برگها می ریزند. معموال لکه ها ابتدا قهوه ای رنگ می باشند. این لکه ها، محدود میان رگبرگ ها هستند و زاویه دارند. به مرور لکه ها گسترده شده و ممکن است سطح وسیعی از برگ ها درگیر شوند. لکه ها ممکن است روی میوه ها و دانه ها هم دیده شوند و گسترش پیدا کنند و موجب نابودی و فاسد شدن میوه و ریختن آن ها شوند. لکه های ایجاد شده در اثر بیماری سپتوریوز در درختان پسته معمولا دارای حاشیه قرمز رنگ می باشند. علاوه بر برگ ها ممکن است بیماری به جوانه ها هم سرایت کند و موجب آلودگی شود. راه اصلی مبارزه با بیماری بخصوص در کشورهای پسته خیز حاشیه دریای مدیترانه استفاده از سولفات مس بصورت پاشش روی شاخ و برگ است.
راه های پیشگیری از بیماری لکه برگی سپتوریایی
- جمع آوری برگ ها و شاخه های خشک شده و علف های هرز از کف باغ و سوختن آن ها
- هرس مناسب برای ایجاد جریان هوا در بین شاخه ها و جلوگیری از بالا رفتن رطوبت نسبی در بین شاخ و برگ ها بخصوص در مورد درختان پر تراکم
- جلوگیری از آبیاری بیش از حد و ایجاد تهویه مناسب در خاک به منظور جلوگیری از جمع شدن آب در باغ بخصوص در فصول پر باران
مبارزه با بیماری لکه برگی سپتوریایی
اساس مبارزه با بیماری، استفاده از قارچ کش هاست و تاکنون قارچ کش های مختلفی برای مبارزه با بیماری مورد استفاده قرار گرفته اند . علاوه بر مبارزه شیمیایی که مهمترین راه مبارزه با بیماری سپتوریوز در پسته است، مدیریت مبارزه زراعی نیز اهمیت ویژه ای در مورد بیماری های برگی از جمله لکه موجی آلترناریایی و لکه برگی سپتوریایی در پسته دارد. قارچ‌کش ارگانیکی که در برابر لکه برگی سپتوریایی پسته موثر است، قارچ‌کش مس می باشد. بسیاری از اسپری‌های قارچ‌کش مبتنی بر مس در بازار موجود است. صابون اکتانوات مس نیز ممکن است اثر بگذارد، اما روش درمانی ضعیف‌تری دارد. قارچ‌کش مانکوزب نیز تا حدودی موثر است. قارچکش‌هایی مانند آزوکسی استروبین، تری فلوکسی استروبین، هیدروکسید مس، بی کربنات پتاسیم، کلروتالونیل نیز بر بیماری لکه برگی سپتوریایی پسته اثر گذار می باشند.
